Directeuren NWO-instituten naar Brussel voor kennismaking en meer zichtbaarheid
De directeuren van de NWO-instituten reisden op 4 juli gezamenlijk naar Brussel, waar ze op bezoek gingen bij Neth-ER (Netherlands house for Education and Research) en de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de EU. De directeuren legden daar belangrijke contacten, met als doel de NWO-instituten beter aan te sluiten op het Europese onderzoeks- en innovatiebeleid en de zichtbaarheid van de instituten in Brussel te vergroten.
Onderzoek en innovatie op een Europese schaal worden steeds belangrijker voor NWO-I; veel research grants komen nu al uit Europese programma's.
B&S, EZ en OCW
De directeuren werden bij het bezoek aan Brussel vergezeld door collega's van bureau NWO-I: Peter Spijker, hoofd Bestuursondersteuning & Strategie (B&S), Robbelien Kooistra en Patricia Vogel, beiden Strategisch Adviseur bij B&S, en bestuurssecretaris Iris Koopmans. Ook coördinerend beleidsmedewerker Kennis & Innovatie bij het ministerie van Economische Zaken (EZ) Patrick Schelvis, was erbij. In de middag sloot Jeroen Arts, coördinerend beleidsmedewerker onderzoek en wetenschap van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), aan. Zowel Patrick Schelvis als Jeroen Arts nemen geregeld deel aan Europees beleidsvormend overleg.
Beleid voor onderzoek en innovatie
Het bezoek begon met een ontmoeting met Neth-ER, een vereniging in Brussel die - mede door NWO - is opgericht om het Nederlands kennisveld te informeren over de Europese beleidsontwikkelingen op het gebied van onderzoek en innovatie, en onderwijs. Daarna werd de Nederlandse delegatie, samen met Jurgen Rienks en Joep Roet van Neth-ER, ontvangen door Petra Smits, Hoofd Onderzoek & Innovatie, Ruimtevaart en Nucleaire Vraagstukken (ATO) van de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland ('de ambassade'). In de middag sloten hier externe sprekers van DG Research & Innovation, onderdeel van de Europese Commissie, bij aan.
Kaders voor nationaal beleid
Patricia Vogel is bij bureau NWO-I initiatiefnemer van het aanhalen van de banden met het Europese beleidsveld. Ze legt uit dat werken met Brussel hoog over lijkt, maar dicht bij huis zeker impact kan hebben: "De Europese beleidsagenda voor onderzoek en innovatie bepaalt eveneens het nationaal beleid, omdat wij ons als Nederland hebben gecommitteerd aan deze Europese beleidsagenda. OCW en EZ bereiden de standpunten voor die Nederland inbrengt in het overleg van de Europese lidstaten. Invloed uitoefenen loopt dus zowel via de nationale als de Europese contacten. De vertaling voor NWO-I is dat de instituten zich van de onderwerpen rekenschap kunnen geven. Tegelijkertijd kunnen ze ervoor zorgen dat OCW en EZK weten wat voor de instituten belangrijk is".
Langetermijninvestering
Het opbouwen en onderhouden van contacten in Brussel vergt een langetermijninvestering, stelt Patricia: "Je moet gesprekken voeren, jezelf bekendmaken en op een zeker moment kunnen de contacten helpen om je portfolio te versterken. Neth-ER kent de ins en outs van Brussel en kan deuren helpen openen. Hetzelfde geldt voor de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de EU in Brussel. Ambtenaren van de Europese Commissie hebben er op hun beurt ook belang bij om goed contact met het veld te hebben".
In de etalage
Patricia vervolgt: "Elk NWO-instituut heeft als doel zich internationaal als expert te profileren. Voor Nederland is het belangrijk dat Europa weet dat onze nationale instituten mooi en belangrijk onderzoek doen, met elk een specifieke opdracht. Het helpt als instituten hun Europese ambities formuleren en hun onderwerpen en expertise in Brussel goed in de etalage zetten".
De instituutsdirecteuren zien dit ook; zij hebben zich onlangs uitgesproken voor structurele ondersteuning door bureau NWO-I bij het realiseren van de Europese ambities.
Vervolgacties
"Fijn dat dit enthousiasme er is", vindt Patricia. Zij rondt vanwege pensionering haar werkzaamheden bij NWO-I af en heeft 'Europa' overgedragen aan Robbelien Kooistra.
In november bespreken de directeuren de feedback op het bezoek aan Brussel en koppelen daar vervolgacties aan. Deze actie loopt al: NWO-I is deelnemer geworden van de werkgroepen onderzoek en innovatie van Neth-ER. Daarmee blijft NWO-I beter op de hoogte van actuele ontwikkelingen rondom O&I-beleid en kunnen deelnemers gezichtspunten van de instituten inbrengen.
Een Kenniskaart voor NWO-I
Ook is de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO, onderdeel van het ministerie van Economische Zaken) naar aanleiding van het bezoek aan Brussel door NWO-I gevraagd een Kenniskaart te maken. Dit is een uitgebreide analyse van de prestaties van de NWO-instituten in het Europese kaderprogramma Horizon Europe. Deze Kenniskaart moet niet alleen meer inzicht geven in de programmaonderdelen die de instituten al goed weten te benutten, zoals de calls van de ERC (European Research Council), maar ook in de meer op innovatie en maatschappelijke uitdagingen gerichte onderdelen van Horizon Europe, zoals EIC (European Innovation Council), EIT (European Institute of Innovation and Technology) en Global Challenges and European Industrial Competitiveness. RVO zal de Kenniskaart naar verwachting in november aan het directeurenteam presenteren.
Opvolger Horizon
Robbelien zegt dat de Kenniskaart niet alleen laat zien hoe NWO-I nu presteert in Horizon Europe, maar vooral ook naar de toekomst waardevol zal zijn: "De Kenniskaart zal laten zien waar nog meer kansen liggen. Dit is relevant in de aanloop naar de opvolger van het kaderprogramma Horizon Europe: het Framework Programme for Research and Innovation (FP10) dat loopt van 2028 tot 2034. De Europese Commissie is hiervoor al met de voorbereiding gestart en de lidstaten en het kennisveld leveren hier nu input voor. Ook vanuit dit perspectief is het van belang dat NWO-I de banden met Brussel verstevigt".
In een latere editie van de Inside NWO-I komen we terug op de uitkomsten van de Kenniskaart.
Tekst: Anita van Stel
Nieuwsbrief Inside NWO-I, oktober 2024
Op de NWO-I website vind je het archief van de nieuwsbrief Inside NWO-I.