Terug naar de werkvloer? Graag!

Onze populariteit is enorm toegenomen

Ulrich van den Ham, Teamleider facilitair Utrecht
“Het begon met pijlen plakken voor de looprichtingen en het blokkeren van bureaus. In de toiletgroepen werden speciale spoelbakken geïnstalleerd, om zo legionella te voorkomen.” Ulrich van den Ham is onder andere gebouwbeheerder en hoofd Bedrijfshulpverlening (BHV) van het NWO-kantoor Nova Zembla in Utrecht. Aan de Winthontlaan hebben naast NWO-I bureau ook SIA en sommige collega’s van NWO-D een werkplek. Met de maatregelen van de overheid fluctueerde ook het aantal collega’s dat naar kantoor mocht, met alle gevolgen voor het werk van Ulrich. Hoe heeft hij dat ervaren? Ulrich: “Ik hou van de dynamiek en van het continu aanpassen. Van 20% naar een 10% bezetting en dan puzzelen of er genoeg BHV’ers op de lijst staan. In de zomer van 2021 werd naar 40% aanwezigheid geswitcht. Het restaurant kon weer open. Iedereen liep met een grote smile op zijn gezicht rond. Ik zag mensen met elkaar praten die dat vóór corona echt niet deden. De behoefte aan contact was mega. Die 40% duurde maar kort. We zitten nu weer op maximaal 10%. Via de registratie in FlexWhere houden we dit in de gaten. Het gebouw is in de coronatijd geschikt gemaakt voor hybride werken. Wij van de repro hebben daar hard aan getrokken. In alle zalen kunnen mensen nu hybride vergaderen. Als alle apparatuur naar behoren werkt is de dankbaarheid groot. (Lacht) De populariteit van Peter (van den Oudenalder, Ulrichs directe collega, red) en mij is enorm toegenomen. Uit Den Haag kwam ook waardering: ik ontving zelfs een brief van Caroline Visser namens de raad van bestuur, met dank voor het goede en veilige beheer van ons kantoor. Ik vond dat mooi.”

Net doen of de Amstel de Seine is

Suzanne Klaver, postdoc bij Nikhef
“Aan het begin van de coronatijd ging een congres in Parijs niet live door, maar wel online. Voordat het congres startte, kocht ik een croissantje, wandelde langs de Amstel en beeldde me in dat het de Seine was. Vervolgens sloot ik aan op de zoompraatjes. Het was het toch net niet. Zo’n hele dag achter een scherm is lastig vol te houden.” Suzanne Klaver is postdoconderzoeker bij Nikhef. Ze kwam tijdens de coronapandemie terug bij het instituut, na postdocs in Rome en Heidelberg, en een PhD in Manchester. Met een Marie Curie-fellowship en een Veni, beide in 2020 toegekend, onderzoekt ze het verschil tussen twee deeltjesgeneraties (taus en muonen) binnen de LHCb*-groep. Suzanne: “Ik heb het normale Nikhef nog niet meegemaakt. Ik werk nu vooral aan data-analyse en softwareontwikkeling en ik heb daarvoor alleen mijn computer nodig. Dat was vóór corona al zo, omdat ik veel samenwerk met internationale collega’s. Toch ging ik, zodra het weer mocht, meteen naar het instituut. Van de persoonlijke contacten krijg ik energie. Het is ook lekker om even met iemand te praten als je vastloopt. Je kunt elkaar helpen.” Suzanne werkt aan het testen van de software voor de LHCb-upgrade die dit jaar geïnstalleerd wordt. Daar zit veel tijdsdruk op, vertelt ze. Suzanne: “Alle hardware en software wordt vervangen. De software moet het doen om na de herstart de juiste data te kunnen verzamelen. De deadlines zorgen ervoor dat ik hard blijf doorwerken. Mijn focus is tijdelijk verschoven van mijn onderzoek naar deze softwareontwikkeling. Ik zie bij sommige andere onderzoekers de motivatie wegebben. Een enquête onder LHCb-PhD’s en -postdocs bevestigde de afnemende drive. Stel je voor dat je uit een ver buitenland komt, kleinbehuisd bent, en niet naar een werkplek of de kroeg kunt? De lol van onderzoek doen in Nederland moet voor hen momenteel ver te zoeken zijn. In de eerste lockdown konden buitenlandse collega’s met Kerst niet eens terug naar huis. Elk beetje contact helpt – en bij voorkeur op kantoor – is mijn overtuiging. Vorig jaar nam collega deeltjesonderzoeker Mara Senghi Soares een prachtig initiatief: zij koppelde elke week twee andere collega’s aan elkaar die een uur gingen bellen of wandelen. Straks gaan we met een aantal Nikhef’ers in de lunchpauze schaatsen. De ijsbaan is open.”
*Nikhef is lid van het LHCb-experiment, een van de detectoren bij de Large Hadron Collider (LHC) van CERN in Genève. Ruim 3.000 wetenschappers doen hier onderzoek naar elementaire deeltjes, zoals het Higgs-deeltje, en zoeken naar antwoorden op vragen over donkere materie.

Met vereende krachten COVID-19 buiten de deur houden

Sandra Liefhebber, hoofd Human Resources Management (HRM) bij NIOZ
Tijdens coronatijd, in september 2020, kwam Sandra Liefhebber als hoofd HRM  bij instituut NIOZ aan boord. “Het was een relatief rustige periode qua COVID-19", herinnert Sandra zich. "Het personeel kreeg toegang tot het gebouw op basis van intekenlijsten. In die tijd was de kantine nog beperkt open.” Ze werd meteen lid van het coronateam van het NIOZ, met onder meer een dagelijkse routine voor een speciaal ingestelde coronamailbox. Sandra: "Die mail kun je beslist niet een dagje overslaan, met de grote hoeveelheid corona-gerelateerde vragen die om antwoorden schreeuwen, over expedities, toegang tot laboratoria of nieuwe protocollen.” Terugkijkend op 1,5 jaar pandemie @NIOZ is Sandra vooral onder de indruk van de verantwoordelijke NIOZ-populatie: “Voordat de gezichtsmaskers in de Nederlandse openbare ruimte de norm werden, bespraken onze lableiders al hoe ze die in hun werkruimtes konden invoeren, simpelweg omdat anderhalve meter afstand in het dagelijks lableven niet vol te houden was. Ook verstrekte NIOZ veel zelftesten. Iedereen was er erg op gebrand de werkplek vrij van COVID-19 te houden, wat tot nu toe ook gelukt is. Ondanks de coronamaatregelen konden en kunnen veel noodzakelijke expedities op zee en veldwerk doorgaan, met een minimum aan personeel aan boord van de schepen en volgens de regels. Sandra: “Het verzamelen van data voor langjarig onderzoek is vaak afhankelijk van seizoen en locatie. Een van onderzoekers moest voor cruciale gegevens naar Frankrijk tijdens een broedperiode. Bij reisrestricties vormde ’noodzakelijk wetenschappelijk onderzoek’ een uitzondering, maar daar moesten we dan wel verklaringen voor schrijven. Tijdens de pandemie ontstond er veel creativiteit om het werk draaglijk te houden. Het instituut faciliteerde bijvoorbeeld ’Breathing spaces’ buiten de organisatie, waar principal investigators (PI’s) en hun PhD's of postdocs elkaar op een veilige manier konden ontmoeten. Sandra: “Veel van de PI’s begeleidden de jonge internationale onderzoekers tijdens wandelingen. Als je in een van de woonaccommodaties - 'De Potvis' op Texel of 'De Keete' in Yerseke - woont, ver van je familie, kan een lockdown heel desolaat zijn. NIOZ organiseerde daarom voor de PhD’s een digitale, op aikido gebaseerde fysieke training om stress te herkennen en veerkracht te vergroten. Ook gingen de sportactiviteiten van het instituut, bootcamps in de duinen van Texel, met aangepaste aantallen zoveel mogelijk door. We kijken uit naar een betere lente. Wat ik dan zeker niet ga missen? Het schrijven van een corona-update, na elke persconferentie.”

Met mijn dinosaurus voor de camera

Anouck Vrouwe, hoofd Strategic Support bij DIFFER
“Als team van vijf zijn we nog niet fysiek samengekomen. Onze heidag ging niet door. Ik heb met iedereen apart kennisgemaakt tijdens wandelingen.” Aan het woord is Anouck Vrouwe, die sinds 1 maart 2021 bij DIFFER werkt in de nieuwe functie van hoofd Strategic Support. Ze vertelt dat de versoepelingen van 14 januari jl. tot gevolg hebben dat alle collega’s van DIFFER weer één dag per week naar kantoor mogen. Tijdens de lockdown ervoor luidde de instructie ‘100% thuiswerken’ voor collega’s die niet op het instituut hoefden te zijn. DIFFER koos sinds de uitbraak van de pandemie steeds voor voorzichtigheid, ter bescherming van de werknemers. Anouck: “Vanzelfsprekend kregen collega’s die aan opstellingen, zoals de Magnum-PSI*, moesten werken daar toestemming voor. Ook ging DIFFER coulant om met mensen die niet goed thuis konden werken.” Registratie van aanwezigheid in het gebouw gebeurt met een schema. “Met veel complexiteit”, lacht Anouck. Ze zegt dat de bezetting soms piekte, maar dat er in de periodes van versoepeling nooit om plekken gevochten is. Terug naar een regime van vijf dagen op kantoor lijkt haar niet reëel. “We gaan uitkomen op een hybride mix. Die is voor mij prima, want ik heb thuis een lekker hok op zolder waarin ik enorm productief ben. Het voordeel van in het DIFFER-gebouw werken is dat je tijdens een liveontmoeting toch net meer kwetsbare vragen stelt dan in een digitaal overleg. Overigens vind ik de bijvangst van via het scherm vergaderen positief: als je collega’s in hun thuissituatie ziet, maakt dat ze op een bepaalde manier menselijker. Hun katten en kinderen komen voorbij. Of je bent getuige van een kus van de partner. Een gitaar of een fiets in beeld zijn aanknopingspunten voor een praatje over hobby’s, die anders minder snel ter sprake zouden komen. Er gebeurden ook speelse dingen: Erik Langereis en ik zaten in Teams-overleg met de webmaster, die met een jengelend kind op schoot zat. Erik en ik hadden allebei een speelgoedje bij de hand dat we voor de camera hielden. Met mijn dinosaurus en Eriks speelgoedje hebben wij het kindje vermaakt.”
*Magnum-PSI is de belangrijkste onderzoeksfaciliteit van DIFFER. Het is een lineaire plasmagenerator waarmee interacties tussen plasma en wand in een fusiereactor met een groot aantal diagnostische instrumenten bestudeerd kunnen worden. Magnum-PSI is een gebruikersfaciliteit die openstaat voor externe onderzoekers.

Tekst: Anita van Stel

Nieuwsbrief Inside NWO-I, februari 2021
Op de NWO-I website vind je het archief van de nieuwsbrief Inside NWO-I.