Drieluik: NWO-I-promovendi aan het werk
Alle instituten van NWO-I zijn uniek. Dat geldt natuurlijk ook voor de collega's die er werken. Soms hebben ze dezelfde functie. Hun werk lijkt dan hetzelfde, maar toch zijn de verhalen steeds anders.
Wie zijn die collega's? In deze maandelijkse rubriek komen er steeds drie aan het woord. Ditmaal promovendi Lisa Marie Lehmann (Nikhef), Mei Nelissen (NIOZ) en Hans Myhre Sunde (NSCR). Ze praten ons bij over hun onderzoek, van boren naar microfossielen, higgsdeeltjes en confrontaties met de politie. En over hun leven als promovendus, van boulderen met collega's tot vrienden enthousiast maken met de eigen microscoop in huis.
Lisa Marie Lehmann, promovenda bij Nikhef
In de zomer van 2024 behaalde natuurkundige Lisa Marie Lehmann uit Dresden haar master. Op zoek naar een promotieplaats kwam ze uit bij Nikhef en de Universiteit van Amsterdam. Waarom Nikhef? Lisa Marie: "Ik deed mijn masteronderzoek in Toulouse binnen de ATLAS-samenwerking. Ook was ik al eerder aardige mensen van de ATLAS-groep van Nikhef tegengekomen en zij waren heel enthousiast over het instituut en hun begeleider Lydia Brenner. Een andere reden was dat mijn vriend in Amsterdam ook kansen op een promotieplaats zou hebben. En dat lukte: in januari startte hij bij AMOLF".
Waar gaat je promotieonderzoek over?
"De ATLAS-detector maakt een soort foto's van higgsdeeltjes, maar de detector zelf zorgt ervoor dat de metingen niet precies genoeg zijn, waardoor we nooit de exacte energie kunnen bepalen. Het allesoverstijgende doel is om alle parameters van het higgsdeeltje vast te leggen met een hoge precisie. Die bepaling door 'ontvouwing' is superingewikkeld. Ik ga me richten op data-analyse van statistische combinaties van verschillende metingen. In deze fase leer ik vooral veel over statistiek en andere onderdelen van dit grote project."
Hoe bevalt Nikhef tot nu toe? En Amsterdam?
"Het instituut en mijn groep hebben een fijne sfeer. We sluiten de week af met een gezellige vrijdagmiddagborrel. Eens per week hebben we een 'Nederlands koffie' waarin iedereen langzaam Nederlands spreekt. Met sommige collega's ga ik boulderen. Ik woon nu in een studentenwoning aan de overkant van de straat, in Sciencepark. Daar moet ik in maart uit. Ik heb het gevoel dat ik er een fulltime baan bij heb, want in Amsterdam woonruimte vinden is zo ingewikkeld."
Je bent meteen voorzitter van de Nikhef PhD-council geworden?
"Ja, de Nikhef PhD council zocht een nieuwe voorzitter. Omdat ik in Dresden ook al in een studentenraad zat was het voor mij logisch om in die rol te stappen. Ik wil bijdragen aan een betere community. De PhD council bespreekt belangrijke onderwerpen met het management, zoals verplichte trainingen bij graduate schools en nieuwe strategieën voor onderwijs."
Welke dromen heb je voor later?
"Ik zou graag in de wetenschap blijven. In Dresden gaf ik les aan studenten en dat vond ik geweldig. Senior wetenschappers combineren alles: lesgeven, begeleiden, met een team leuke wetenschappelijke dingen doen, leiding geven. Dromen voor de kortere termijn: lekker gravel biken met mijn vriend door de natuur van Nederland."
Mei Nelissen, promovenda bij NIOZ
"Dat je onder de microscoop de resten van het leven van 50 miljoen jaar geleden ziet, hoe gaaf is dat? Hoe dieper je in de zeebodem boort, hoe verder je kunt terugkijken. Ik onderzoek hapjes uit boorkernen. Daaruit leid ik klimaatverandering in het geologische verleden van onze aarde af." Mei Nelissen (28) is paleoklimatoloog in opleiding bij NIOZ en de Universiteit Utrecht. Ze is halverwege haar promotietraject.
Waar gaat je onderzoek over?
"In die boorkernen zitten minuscule fossielen van algen die laten zien hoe koud of warm het zeewater op een bepaald moment was of hoe zoet of zout. Microfossielen van stuifmeel geven informatie over bomen en planten. In sommige periodes was het 2 graden warmer. Hoe reageerde het leven daarop en hoe snel smolt het ijs op Groenland toen? Aan de hand van informatie uit meerdere hapjes kun je de klimaatverandering reconstrueren en vergelijken met de huidige. Met de informatie bouwen we betere klimaatmodellen."
Je doet veel aan communicatie over je onderzoek?
"Ja, ik vertel er graag over. Ik heb een microscoop in huis en vrienden hangen aan mijn lippen als ik ze de miljoenen jaren oude microfossieltjes laat zien. Daarnaast vind ik het heel belangrijk om het brede publiek meer toegang te geven tot de wetenschappelijke feiten waarop voorspellingen over klimaatverandering gebaseerd worden. Op mijn persoonlijke website post ik berichten en video's over mijn onderzoek. Zo zat ik vorig jaar op een wetenschappelijk boorschip van het International Ocean Discovery Program in de Baffin Bay, het noordelijkste stukje oceaan tussen Canada en Groenland. Daar maakte ik ook een paar video’s over de praktische kant van het boren, want dat we op kilometers waterdiepte kunnen boren is toch bizar? In 2023 won ik de Vrouw in de Media award in Utrecht, voor mij een bevestiging dat mensen graag meer over ons type onderzoek horen. Dus daar ga ik vrolijk mee door!"
Welke dromen heb je voor later?
"Ik ben een onderzoeker in hart en nieren, maar ik zal altijd de link leggen met wetenschapscommunicatie. Daarom zou ik door willen met een postdoc. Ook om dicht bij de wetenschap te blijven, anders raak je misschien een keer uitgepraat. Mijn droombaan is een functie aan de universiteit, omdat daar onderzoek en lesgeven aan studenten samenkomt. Ik vind dat universiteiten een belangrijke rol in de maatschappij hebben."
Hans Myhre Sunde, promovendus bij NSCR
Als we elkaar spreken is de van oorsprong Noorse Hans Myhre Sunde (32) in Oslo bezig met de lay-out van zijn proefschrift. Op 26 februari promoveert hij bij de Universiteit van Amsterdam. Hans: "Na mijn master (over terrorisme) werkte ik in een gevangenis en bij de Noorse Politieacademie, totdat ik in 2019 bij NSCR een interessant promotieproject zag, over het de-escaleren van geweld tussen burgers en politieagenten".
Wat zijn uitkomsten van jouw onderzoek?
"Iedereen denkt dat racisme, vooroordelen of stress de redenen zijn dat contacten tussen agenten en burgers ontsporen. Dat is deels zo, maar de belangrijkste oorzaak ligt in het nu: wat gebeurt er als mensen elkaar ontmoeten? Legt de politie uit waarom ze iemand aanhouden? Zijn burgers respectvol of schreeuwen ze? Een conclusie van mijn onderzoek is dat je conflicten kunt voorkomen of de-escaleren in het hier en nu van de ontmoeting. Dat is effectiever dan 'meer blauw op straat'."
Videoanalyse
"Mijn veldwerk in een Deense gevangenis ging door de COVID-pandemie niet door. In overleg met NSCR stortte ik me op videoanalyse. In video's konden we zelf waarnemen en systematisch analyseren wat zich vóór geweld tussen politie en burgers afspeelde. Dat was uniek, want in het algemeen zien criminologen zelf nooit misdaad en vinden analyses plaats op basis van politiedossiers of gesprekken. NSCR past nu ook videoanalyse toe in het onderzoek naar de dynamiek bij zelfkassa's of in bussen."
Hoe beviel Nederland?
"Nederlanders zijn botter dan Noren, maar ik gedijde goed in de Nederlandse directheid. Ik vond het prettig om naar NSCR te kunnen fietsen en het instituut was voor mij de ideale omgeving: onderzoek en toepassing van resultaten in de praktijk zijn met elkaar verbonden. De collega's waren altijd bereid van alles met mij te delen. Ik heb alleen spijt dat ik niet meer gebruik heb gemaakt van wat Amsterdam te bieden heeft, zoals cultuur en horeca."
Na je promotie?
"In december 2024 ben ik gestart als senioradviseur bij de politie in Noorwegen. Mijn job is vergelijkbaar met mijn promotieonderzoek, maar waarschijnlijk zal ik sneller toepasbare resultaten moeten opleveren. De Noorse en Nederlandse politie lijken in hun manier van optreden op elkaar. Ik blijf in Oslo wonen met mijn vriendin. Ik ben een nerd, dus in mijn vrije tijd game ik. We gaan naar leuke restaurants en vervolgens moet ik naar de sportschool."
Tekst: Anita van Stel
Nieuwsbrief Inside NWO-I, februari 2025
Op de NWO-I website vind je het archief van de nieuwsbrief Inside NWO-I.