Maak kennis met de vertrouwenspersonen Wetenschappelijke Integriteit

Vertel eens wat over jezelf en je relatie met NWO/NWO-I?

Thom: Ik ben hoogleraar Vastestof Chemie bij de Universiteit Twente. Ik was daar van 2016 -2020 Rector Magnificus. Ervoor werkte ik twintig jaar bij het Zernike Institute for Advanced Materials in Groningen waarvan de laatste jaren als wetenschappelijk directeur. Mijn wetenschappelijke carrière startte bij AT&T Bell Laboratories in de Verenigde Staten. Daar werkte ik tien jaar. Je kunt Bell Laboratories als een groot instituut zien, met indertijd 600 wetenschappelijke medewerkers die onderzoek doen dat van belang is voor de telecommunicatie-industrie. Ik heb gestudeerd en ben gepromoveerd in Leiden bij het Kamerlingh Onnes Laboratorium. Mijn wetenschappelijke interesse zijn elektronische eigenschappen van materialen op het snijvlak van natuurkunde, scheikunde, kristallografie en nanowetenschappen. Vanuit die achtergrond ken ik veel collega’s bij diverse NWO-instituten.

Tanja: Ik ben opgeleid als chemicus. Ik heb promotieonderzoek gedaan in de biochemie en moleculaire biologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de University of California Irvine. Na mijn promotie in 1992 en een korte postdocperiode ben ik niet doorgegaan als wetenschapper, maar in 1994 bij NWO gaan werken. Sinds die tijd zet ik me op een faciliterende en verbindende manier in voor wetenschap en wetenschapsbeleid. Vanaf 2017 ben ik hoofd Chemie & Natuurkunde bij het domein Exacte en Natuurwetenschappen (ENW) van NWO-D. Veel chemici en natuurkundigen bij de NWO-instituten maken deel uit van het ENW-veld.

Waarom hebben jullie de stap naar deze gevoelige positie gezet? Welke affiniteit hebben jullie met WI? 

Thom: Dit is mijn eerste ervaring als vertrouwenspersoon. Ik ben een half jaar geleden gevraagd door Miriam Luizink (oud-directeur van NWO-I, red). Als rector van de Universiteit Twente was ik verantwoordelijk voor het opzetten en inrichten van het House of Integrity. Dit omvat niet alleen wetenschappelijke integriteit maar ook ethische commissies, een veilige (sociale) werkomgeving en zakelijke integriteit. Bij Bell Laboratories heb ik het belang van wetenschappelijke integriteit goed leren kennen; het hele onderzoeksysteem was erop gebouwd. WI speelt daarom een belangrijke rol in de manier waarop ik wetenschap uitoefen en ook studenten en promovendi begeleid. Met de invoering van de vernieuwde Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit heeft WI een verankering gekregen. Tegelijkertijd vormde het ook een goede aanleiding voor het bespreken van dilemma’s met collega’s.

Tanja: Ik ben al enige tijd vertrouwenspersoon Klokkenluidersregeling voor NWO-I. Begin dit jaar benaderde het bureau NWO-I mij of ik - mede daarom - ook de positie van vertrouwenspersoon Wetenschappelijke Integriteit in wilde vullen. Ik heb geen ervaring met schendingen van wetenschappelijke integriteit, maar integriteit speelt ook een belangrijke rol in het peer review proces en andere activiteiten die we bij ENW uitvoeren en ondersteunen. Ik ken de wetenschap en de onderzoekers en weet vanuit mijn functie tegen welke dilemma’s zij aanlopen. Die moeten bespreekbaar zijn, in een vroeg stadium.

Hoe gaan jullie deze bijzondere rol invullen en hoe zal de samenwerking/taakverdeling verlopen?

We hebben geen duidelijke werkverdeling afgesproken. Wat voor ons voorop staat is om laagdrempelig toegankelijk te zijn voor medewerkers met vragen of dilemma’s over WI die ze niet met directe collega’s willen bespreken. Hiertoe gaan we ook de instituten fysiek bezoeken en zowel met de directie als de medewerkers spreken. Het bestuur verwacht dat medewerkers ons weten te vinden over WI-dilemma’s waar onderzoekers mee worden geconfronteerd. Wij zullen luisteren, adviseren en zo nodig begeleiden.

Vertel eens over de online WI-workshop van NSCR op 23 september jl.?

We waren uitgenodigd om onszelf daar te introduceren en hebben meegeluisterd naar hoe de NSCR-collega’s allerlei dilemma’s bespraken. Een workshop is een prachtig middel om WI onder de aandacht te brengen. In deze bijeenkomst kwam goed naar voren dat WI niet gaat over zwartwitzaken maar vooral over de moeilijke dilemma’s waar elke wetenschapper vroeg of laat mee te maken krijgt.

Wat merken NWO-I-medewerkers van jullie rol?

Als WI actief wordt besproken binnen de instituten en op de werkvloer, zal een medewerker van NWO-I weinig van ons merken. Echter, als we helemaal niets horen van medewerkers, gaan wij ons ook ongerust maken. NWO-I is een grote organisatie waarin altijd moeilijke dilemma’s zullen voorkomen. Tijdens onze ronde langs de instituten willen we er in ieder geval voor zorgen dat wij en onze rol beter bekend worden, zodat de collega’s bij instituten ons - als dat nodig is – ook zullen benaderen.

Welke boodschap hebben jullie voor de NWO-I medewerkers?  

Neem het als je eigen verantwoordelijkheid om actief met WI om te gaan, maar weet ons te vinden als je er niet uitkomt!

Meer informatie?

Wil je meer weten over wetenschappelijke integriteit bij NWO-I en hoe je Thom en Tanja kunt bereiken? Klik dan hier.

Nieuwsbrief Inside NWO-I, december 2021