Print deze pagina

Nieuw team aan het roer bij NWO-I: maak kennis met directeuren Miriam Luizink en Jan van der Boon

“Ons doel is de instituten te laten voelen dat ze voordeel hebben van de gezamenlijkheid” 

Het gezin van Miriam Luizink informeert bij het ontbijt waar ze die dag naar toe reist. “Naar DIFFER in Eindhoven”, luidt het antwoord, waarna Luizink de trap op gaat naar haar werkkamer en start met zoomen. Haar kennismaking met de instituten is door corona digitaal verlopen. Dat is jammer, vindt Luizink. Toch heeft ze na de virtuele tour een goed beeld van de organisatie waarvan zij en Jan van der Boon nu directeur zijn. ”De ontvangst was enorm hartelijk.”

Een gezamenlijke opdracht

NWO-I moet effectiever en slagvaardiger en de NWO-instituten hebben een boegbeeld nodig dat de belangen van de instituten extern vertegenwoordigt, stelde de raad van bestuur (RvB) van NWO eind 2019. In nauwe samenspraak met de directeuren van de negen instituten werd besloten de aansturing van NWO-I te wijzigen: in plaats van tot dan toe één directeurspositie werden twee nieuwe functies gecreëerd, tussen de RvB en de instituten in.  Op 1 september 2020 kwam Jan van der Boon als directeur Bedrijfsvoering aan boord en op 1 oktober volgde Miriam Luizink als directeur NWO-I. In haar rol is Luizink verantwoordelijk voor het algemeen management en de strategische positionering van het portfolio van de instituten. Ze is leidinggevende van de instituutsdirecteuren. Als ambassadeur zal Luizink een brug slaan tussen de instituten en de RvB, is de overtuiging. Eens per twee weken vergadert ze met de RvB.  Van der Boon is als directeur Bedrijfsvoering van NWO-I voorzitter van het overleg van instituutsmanagers. Ook is hij verantwoordelijk voor het aansturen van een groot deel van bureau NWO-I. De taakverdeling van Luizink en Van der Boon is kristalhelder. Toch zien beiden de nieuwe aansturing van NWO-I vooral als een gezamenlijke opdracht. “We willen echt een team zijn”, zegt Luizink.    

Wetenschappers

Tot haar overstap naar NWO-I was technisch natuurkundige Luizink directeur bij Roessingh Research & Development, een multidisciplinair onderzoekscentrum dat zich toelegt op het ontwikkelen van innovaties voor revalidatie en chronische zorg. Eerder werkte ze bij KPN Research en MESA+, het onderzoeksinstituut voor nanotechnologie aan de Universiteit Twente. Voor KPN woonde ze twee jaar in Costa Rica. Ook gaf Luizink NanoLabNL vorm. Luizink: “De rode draad in mijn loopbaan is dat ik altijd nauw heb samengewerkt met wetenschappers, mensen die heel goed zijn in hun vakgebied en gericht zijn op vragen in plaats van antwoorden. Dat is heel inspirerend. In mijn banen en ook in beoordelingscommissies en jury’s heb ik een breed spectrum van onderzoek gezien: van nanotechnologie tot revalidatietechnologie, waarbij het één fundamenteel en technisch is en het andere dichter bij de maatschappij staat. Ik heb veel aan valorisatie gedaan, om ervoor te zorgen dat resultaten van onderzoek breder landden. Die ervaringen neem ik mee naar NWO-I. De institutenorganisatie kende ik van mijn bestuurswerk bij SRON. Ik ben vereerd dat ik voor deze directeursfunctie geselecteerd ben.”

Andere horizon

Waarom koos jurist Van der Boon voor NWO-I, terwijl hij met veel plezier al vijftien jaar bij de Universiteit Leiden directeur Bedrijfsvoering was? Van der Boon zegt dat de andere horizon hem aantrekkelijk leek. Hij werkte altijd in de bedrijfsvoering gerelateerd aan onderwijs en onderzoek: eerst bij NWO, vervolgens bij CERN, in Brussel als liaison van de Nederlandse wetenschap naar de Europese Unie en laatstelijk bij de Universiteit Leiden. “Ik hoefde geen nachtje te slapen over het aanbod van NWO-I”, lacht Van der Boon. “NWO-I is die prachtige, dynamische organisatie van landelijke instituten met grote faciliteiten en interessante mensen.”

Spin in het web

NWO-I doorontwikkelen in gezamenlijkheid, luidt de opdracht voor Luizink en Van der Boon. Wat houdt dit in? Luizink ziet als doel dat de afzonderlijke instituten meer gaan samenwerken en voordeel gaan ervaren van het feit dat ze samen NWO-I vormen. Luizink: “Denk aan het delen van kennis, samenwerking bij het ontplooien van initiatieven of de aanpak van bepaalde thematische onderwerpen, zoals het klimaat. Meerdere instituten zijn actief op het gebied van klimaat. Kunnen we daar een gezamenlijk programma voor ontwikkelen? Je kunt ook denken aan inzet op sleuteltechnologieën, die maatschappelijke uitdagingen oplossen en een ‘sleutel’ bieden naar nieuwe innovaties waar de samenleving om vraagt.” Van der Boon vindt dat de verschillen tussen de instituten te veel geaccentueerd worden en dat er grote overeenkomsten zijn, zelfs tussen de instituten die op het oog het minst met elkaar te maken hebben: “Ze zijn alle een spin in het web, als nationale faciliteit en in de samenwerking met universiteiten.”

Zwaar onder de indruk

Luizinks rol omvat ook dat ze de instituten gaat attenderen op trends, toekomstige ontwikkelingen in het veld en op hun nationale en internationale rol binnen onderzoeksgebieden. Daarbij moet ze extern verbinding tot stand brengen, zoals met de KNAW-instituten en de universiteiten, om via het gezamenlijk invullen van de onderzoekagenda in de toekomst meer impact te hebben. Luizink is na haar eerste maand heel enthousiast over NWO-I: “Tijdens mijn virtuele rondje langs de instituten ben ik zwaar onder indruk geraakt van de brede waaier van toponderzoek. Ik ben er nu al trots op, terwijl ik net binnen ben. Ik hoop eraan bij te dragen dat de instituten vol trots gaan uitdragen dat ze NSCR of ASTRON zijn én deel van NWO.”

Rijdende treinen

Op het bord van Van der Boon ligt een aantal concrete uitdagingen in de bedrijfsvoering. Veel dingen lopen goed, maar er is ook achterstallig onderhoud, constateert hij. Tijdens een heidag maakte Van der Boon kennis met de instituutsmanagers: “Ze zijn eigengereid en heel toegewijd aan hun instituut, maar tegelijkertijd enorm gemotiveerd om samen een stap vooruit te zetten. Mijn leitmotiv is ‘excellent science deserves excellent support’, en in die spirit ga ik graag met de nieuwe collega’s aan de slag. In de bedrijfsvoering faciliteer je dat wetenschappers zo goed en gemakkelijk mogelijk onderzoek kunnen doen. Leuker kan ik het niet maken, zeg ik soms. Bepaalde dingen moeten volgens de regels, maar daarnaast is er een speelveld waaraan ik mijn energie ontleen. Door samenwerking is veel voordeel te behalen. Ik ben op diverse rijdende treinen gesprongen, zoals bij de invoering van het NWO-I brede project Nieuw Financieel Systeem. Nu zijn er nog vijf verschillende systemen, wat uit efficiencyoogpunt een crime is. Een ander voorbeeld is onderhoudsplanning. Natuurlijk zijn de inhoudelijke eisen die je aan je gebouw stelt anders als je zeeonderzoek doet dan als je apparatuur bouwt zoals Nikhef, maar het maken van een onderhoudsplan is een vak. Uit mijn werk in CERN en Leiden weet ik met welke gevoeligheden je in een wetenschappelijke organisatie rekening moet houden. Ik wil de afstand tussen bedrijfsvoering en wetenschap verkleinen. Een voorbeeld is de ondersteuning van door NWO of de EU gefinancierde onderzoekprojecten in de keten van aanvraag, juridische aspecten van samenwerking met andere onderzoekinstellingen of private partners, tot aan afrekening via de accountant. Daar kan hoogwaardige bedrijfsvoering veel in betekenen. In Leiden deden we dat via het programma ’Leiden Research Support’ en ik doe graag iets vergelijkbaars voor de NWO-instituten.

Coronafonds

Een grote klus waarin Luizink en Van der Boon zich direct vastbijten is het uitwerken van een coronafonds. De RvB heeft zes miljoen euro beschikbaar gesteld om problemen die door corona zijn ontstaan op te lossen. De eerste prioriteit is het ondersteunen van promovendi en postdocs die vertraging hebben opgelopen, doordat apparatuur of labs niet beschikbaar waren of doordat ze niet naar het buitenland konden. Luizink: “We helpen de schrijnende gevallen met contractverlenging, zodat ze hun achterstand kunnen inlopen.” Instituten worden gecompenseerd voor de kosten van dergelijke verlengingen.

Hybride vorm

De beide directeuren zijn bezig met het formuleren van beleid voor als de coronacrisis achter de rug is. Voor de middellange termijn betekent dit inzetten op een andere manier van samenwerken, waardoor mensen toch gemotiveerd aan het werk blijven. Van der Boon licht toe: “We moeten oog hebben voor vermoeidheid die bij thuiswerkers toeslaat.” Op de lange termijn wil NWO-I een aantal dingen slimmer doen dan vóór corona. Van der Boon: “We gaan niet meer terug naar vijf dagen per week van negen tot vijf op kantoor. Het idee is de voordelen van thuiswerken vast te houden. We koersen af op een hybride vorm, van thuis én op kantoor werken.” Luizink en Van der Boon overwegen een combinatie van NWO-I-breed beleid en adviezen aan de instituten. Van der Boon: “Je moet als NWO-I een aantal dingen samen doen, zoals het organiseren van thuiswerkfaciliteiten en een -vergoeding. Tegelijkertijd zullen de instituten maatwerk toepassen, naar de aard van het werk of onderzoek. Dat we in de toekomst minder kantoorhuisvesting nodig hebben, staat ook als een paal boven water. Daarover zullen we ons rustig en zorgvuldig buigen.”

Over Miriam Luizink privé

Miriam Luizink (1974) woont in haar geboortestad Enschede, met haar echtgenoot, zoon (19) en dochter (16). Ze studeerde Technische Natuurkunde aan de Universiteit Twente. Luizink is lid van diverse raden van toezicht van bedrijven/organisaties actief op het gebied van techniek en innovatie. Een uitzondering hierop is haar lidmaatschap van de RvT van Phion, het Symfonieorkest Oost Nederland. Luizink is graag en veel buiten: “Ik doe niet-ingewikkelde telefoontjes bij voorkeur wandelend.” Ze houdt van kamperen, zeilen en lezen. Vier jaar geleden is ze begonnen met saxofoon spelen. “Ik ben niet beschikbaar voor de huisband van NWO-I”, zegt ze breed lachend.   

Over Jan van der Boon privé

Jan van der Boon (1960) woont in Haarlem, met zijn echtgenote. Zijn drie kinderen, dochter (33), zoon (31) en dochter (28), zijn de deur uit. Van der Boon studeerde Rechten aan de Universiteit Leiden. Hij heeft een aantal nevenfuncties zoals het voorzitterschap van de raad van toezicht van de Leidse Instrumentmakerschool: “Het mooiste mbo van Nederland”. Ook is hij voorzitter van de werkgeversdelegatie van het Verantwoordingsorgaan van pensioenfonds ABP. Van der Boon brengt graag tijd door met zijn familie. Hij is een fervent lezer van literatuur en boeken over geschiedenis. “Ik ben redelijk sportief: op maandagavond vind je me in de sportschool en in de zomer wandel ik in de bergen.”

Inside NWO-I, december 2020
Tekst: Anita van Stel

Confidental Infomation