Print deze pagina

Strategisch vastgoedadviseur van NWO-I Maarten Kruizinga wil voorbereid zijn op de toekomst

‘Niet wegkijken maar vooruitkijken’

Excellente huisvesting die naadloos aansluit bij de behoeften van wetenschappers. Dat is de essentie waar het werk van Maarten Kruizinga, strategisch vastgoedadviseur bij NWO-I, om draait. Drie jaar geleden trad hij in dienst bij NWO-I, in de nieuwe functie van strategisch vastgoedadviseur. Nadat alle NWO-instituten onder één koepel waren gebracht, ontstond de behoefte aan een centraal vastgoedbeleid met oog voor de lange termijn. Daar werkt Kruizinga nu aan. Daarbij streeft hij naar overzicht en een toekomst zonder vervelende verrassingen.

‘Ik wil veertig jaar vooruitkijken en door de oogharen zien welk instituut wanneer aan de beurt is voor een grote renovatie of nieuwbouw. Geen verrassingen. Niet wegkijken van de grote uitgaven die eraan komen, maar vooruitkijken.’ Uiteraard laat de wetenschap zich lastig veertig jaar vooruit voorspellen. ‘Maar je weet wel dat je dan nog steeds excellent onderzoek wilt huisvesten, dus een best guess over je huisvestingsvraag in de toekomst is beter dan niks. Bijsturen kan altijd nog.’

Grijze gebieden

Om zo’n langetermijnperspectief mogelijk te maken, is het nodig dat alle negen NWO-instituten dezelfde vergelijkbare cijfers hanteren. Nu zijn er nog te veel grijze gebieden, waar elk instituut zijn eigen keuzes maakt. Wat valt er bijvoorbeeld onder onderhoud en wat onder renovatie? Bij een likje verf is het duidelijk, maar het opknappen van een verouderd deel van je kantoor is een twijfelgeval. Wat is vastgoed, wat inventaris of wetenschappelijke infrastructuur? Bij een gebouw of een bureaustoel is het duidelijk, maar hoe zit het met een cleanroom? Welke kosten worden betaald vanuit de basissubsidie en welke vanuit projectfinanciering? Welke onderhoudswerkzaamheden verricht je met personeel in vaste dienst en waarvoor huur je externen in? ‘De systematiek moet eenduidig zijn’, zegt Kruizinga. ‘Gelijke monniken, gelijke kappen. Anders kan iedereen wel roepen dat hij iets nodig heeft zonder dat inzichtelijk is hoe gerechtvaardigd die claim is in verhouding tot de behoeften van andere instituten.’ Komende zomer hoopt Kruizinga het harmonisatieproces af te ronden. Dan is er een goede basis voor een strategisch vastgoedplan.

Groen en flexibel

Bij een strategisch plan kun je accenten leggen. Wat vindt Kruizinga zelf belangrijk? Een boost op duurzaamheid, noemt hij direct, met een enthousiaste glinstering in zijn ogen die zelfs al beeldbellend zichtbaar wordt. ‘Ik vind dat je daarin als wetenschappelijke organisatie best ambitieus mag zijn, het goede voorbeeld mag geven. De instituten zijn momenteel aan het onderzoeken of een gezamenlijke ambitie om in 2030 ‘klimaatneutraal’ te zijn haalbaar is. Ook per instituut zijn er al mooie stappen gezet. Zo levert het datacenter van Nikhef op Amsterdam Science Park restwarmte aan de naastgelegen studentenwoningen en diverse nieuwe instituutsgebouwen zijn voorzien van een duurzaamheidscertificaat. Een tweede doel, dat aan duurzaamheid raakt: kijken wat écht minimaal nodig is om wetenschappelijk onderzoek van wereldklasse te doen. ‘Tenslotte moet je in de wetenschap altijd de afweging maken: geven we deze euro uit aan stenen, of aan onderzoek? En dan kiezen we natuurlijk het liefst voor het laatste. De uitdaging is om niet te snel in standaardoplossingen te schieten, maar creatieve oplossingen te zoeken die de kwaliteit van je huisvesting verbeteren en tegelijkertijd duurzaam zijn. Daarbij is meer niet per definitie beter. Denk bijvoorbeeld aan zo flexibel mogelijk bouwen, zodat je vastgoedvoorraad lang meegaat en verbouwingen zoveel mogelijk worden vermeden, ook als het onderzoek verandert. Of aan het delen van ruimte en apparatuur, waarmee je ook nog eens verbinding kunt leggen tussen verschillende wetenschapsgebieden.’

Menselijke weerstand

Wat zijn nu de lastigste dossiers waar Kruizinga in het dagelijks leven mee te maken krijgt? Hij moet lang nadenken. De huidige nieuwbouw voor SRON in Leiden is een gigantisch project, maar dat gaat eigenlijk uitzonderlijk goed, het projectteam van SRON zit er dan ook heel strak op. De grootschalige renovatie bij Nikhef kent weer hele andere uitdagingen, daar gaat het straks bij de bouw en alle overlast die daarbij komt kijken ook om het waarborgen van de continuïteit van alle Nikhef-processen, en dat zal best spannend worden. Onderhandelingen met partners – andere universiteiten, gemeenten, provincie, bedrijven – zijn soms weerbarstig. Ze komen er altijd wel uit, maar het heeft soms veel tijd nodig. ‘De meeste weerstand ligt toch op het menselijk vlak’, zegt hij na enig nadenken. Bijvoorbeeld als mensen moeten wennen aan een nieuwe manier van werken. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de verhuizing in 2019 van het kantoor van NWO Utrecht, waarbij ‘activiteitgericht werken’ werd ingevoerd. Hierbij werden ruimtes voor verschillende soorten activiteiten ingericht: bellen, overleggen of in stilte werken. Medewerkers hebben dus geen eigen vaste stek meer. Dat is wennen, maar zo’n concept biedt veel meer mogelijkheden tot ontmoeting en verbinding en maakt dat je kantoor flexibel kan meebewegen met organisatieveranderingen in de toekomst, stelt Kruizinga. Het is dus ook duurzamer. Wederom: kijken wat écht nodig is.

Thuiswerkrevolutie?

Volgens sommigen zal de coronapandemie ook als die voorbij is leiden tot een ware thuiswerkrevolutie. Kruizinga is daar niet zo stellig in. ‘Ik zie de kantoren in hun huidige vorm niet verdwijnen, maar wellicht verandert wel de samenstelling van de activiteiten die straks nog op kantoor zullen plaatsvinden’, zegt hij. ‘Nog meer dan voorheen zal het kantoor namelijk een plek voor ontmoeting zijn. En de drempel om thuis te kunnen en mogen werken zal wel lager worden. Werkgevers zullen dan echt moeten meebewegen in de zoektocht naar balans tussen werk en privé.’ Maar ja, we kunnen eindeloos speculeren over wat de gevolgen van de pandemie zullen zijn, in feite zullen we gewoon moeten afwachten tot het openbare leven straks langzaam weer op gang komt.’  NWO-I is in dit kader zelf ook bezig met het ontwikkelen van beleid ten aanzien van hybride werken (thuis, op kantoor of elders) in de post-corona tijd.

Creativiteit en zakelijkheid

Kruizinga is blij met zijn functie bij NWO-I. Toen hij destijds overstapte van het bedrijfsleven naar het wetenschappelijk onderzoek moest hij wel wennen aan het politieke karakter van wetenschappelijke organisaties. Nu vindt hij het omgaan met de voortdurende botsing van belangen juist interessant. ‘Spannender dan politieagent spelen in een bouwproject.’ Hij vindt het ook prettig om veel op pad te zijn, langs alle NWO-I-locaties. ‘Ik ben niet iemand die graag acht uur per dag achter een laptop zit.’ Bovendien houdt hij van architectuur en de combinatie van creativiteit en zakelijkheid die bij zijn functie hoort. En last but not least geeft het hem voldoening om indirect bij te dragen aan goede wetenschap.

Over Maarten Kruizinga privé

Maarten Kruizinga (1979) woont in Utrecht met zijn partner en hun dochters van vijf en twee jaar. Hij studeerde bouwkunde in Delft, werkte bij een vastgoedadviesbureau in Den Bosch en daarna bij het vastgoedbedrijf van de Universiteit Leiden. In maart 2018 kwam hij in dienst bij NWO-I. In zijn vrije tijd drumt Kruizinga in de rockband Billbunker (luister op Spotify of Youtube), crost hij op een mountainbike over de Utrechtse Heuvelrug of staat hij op de ski’s. Dat laatste pakte een jaar geleden slecht uit. Kruizinga behoorde tot de circa zesduizend mensen die ziek werden na een verblijf in de beruchte Tiroler coronabrandhaard Ischgl. Vijf weken quarantaine op de logeerkamer waren zijn deel. Inmiddels kan hij in het dagelijks leven weer goed functioneren, maar op sportief gebied is hij nog steeds niet helemaal de oude.

Tekst: Mariette Huisjes
Nieuwsbrief Inside NWO-I, mei 2021

Het vastgoed van NWO-I

Om op hoog niveau onderzoek mogelijk te maken heeft en huurt NWO-I voor haar negen nationale onderzoeksinstituten laboratoria, kantoren, bijgebouwen en grond op zo’n dertien Nederlandse locaties van Groningen tot Yerseke. Het oudste gebouw (het dienstgebouw van ASTRON op de locatie Westerbork) dateert uit 1968, het nieuwste (SRON, in Leiden) wordt in mei van dit jaar opgeleverd. De totale WOZ-waarde van het onroerend goed dat NWO-I bezit bedraagt bijna 84 miljoen euro.

 

Confidental Infomation