Terugblik lunchlezing 'Geen smoesjes meer: inclusief werven en gelijkwaardigheid in de Nederlandse academia'
Afgelopen oktober was het 'Maand van de diversiteit'. Daarom organiseerde NWO-I op 1 oktober de lunchlezing 'Geen smoesjes meer: inclusief werven en gelijkwaardigheid in de Nederlandse academia'.
Collega's van de NWO-instituten en bureau NWO-I woonden de online-lezing bij die ging over de aanhoudende uitdagingen en kansen voor het werven in de Nederlandse academische sector, met een focus op gendergelijkwaardigheid.
Sprekers Lidwien Poorthuis (Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren - LNVH) en Janna Heynen-Behnke (Technische Universiteit Eindhoven) deelden hun ervaringen over wervingsstrategieën en het creëren van een inclusieve omgeving voor vrouwen in de wetenschap.
Gendergelijkwaardigheid in de academische wereld
Gendergelijkwaardigheid in de academische wereld is niet alleen een numerieke doelstelling, maar ook een katalysator voor innovatie, gelijkheid en inclusie. Lidwien Poorthuis, directeur en senior beleidsadviseur bij het LNVH, benadrukte in de lezing dat het bereiken van een genderbalans de diversiteit in denken vergroot, wat essentieel is in academisch onderzoek en onderwijs. Met meer vrouwen in de wetenschap vormt de academische wereld een betere afspiegeling van de demografie, wat op zijn beurt de creativiteit en nieuwe perspectieven in het onderzoek bevordert. Een academisch personeelsbestand met meer genderdiversiteit verbetert ook de besluitvorming en versterkt organisaties, waardoor ze beter zijn toegerust om mondiale uitdagingen aan te pakken.
Ondanks het toenemende aantal vrouwelijke studenten en afgestudeerden laat Poorthuis zien dat vrouwen ondervertegenwoordigd blijven in academische leidinggevende functies in Nederland. Daarnaast bestaat er een hardnekkige loonkloof tussen mannen en vrouwen in Nederland. LNVH heeft doelen gesteld met universiteiten, waarbij wordt gestreefd naar 33 procent vrouwelijke hoogleraren in 2025.
Ook is er op dit moment een nieuw initiatief om 200 extra vrouwelijke hoogleraren aan te stellen in de komende twee jaar, met als doel gendergelijkwaardigheid te behalen in 2036.
Irene Curie-programma van de Technische Universiteit Eindhoven baanbrekende maatregel voor gendergelijkwaardigheid
Janna Heynen-Behnke is Learning & Development Specialist aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). De TU/e had nationaal en internationaal een van de laagste percentages vrouwelijke medewerkers. Daarom lanceerde de TU/e in 2019 het Irene Curie-programma als onderdeel van een breder aannamebeleid. Omdat slechts 22 procent van de faculteit uit vrouwen bestond, stelde de universiteit ambitieuze doelen: 25 procent vrouwelijke hoogleraren, 30 procent vrouwelijke universitair hoofddocenten en 35 procent vrouwelijke assistent-hoogleraren.
Het College van Bestuur erkende dat deze doelen niet gehaald zouden worden zonder drastische maatregelen en besloot daarom om de wervingsprocessen te herzien, omdat eerdere initiatieven op het gebied van diversiteit maar langzaam resultaat hadden opgeleverd.
Zo werden functies waarin vrouwen ondervertegenwoordigd waren opengesteld voor een periode van zes maanden. Uit een uitgebreide evaluatie in 2023 bleek dat de maatregel een succes was, met name bij het vergroten van de vertegenwoordiging van vrouwen op het niveau van assistent-professoren. Aan het eind van het programma had de universiteit een 50/50-verhouding bereikt tussen de aanwas van mannen en vrouwen op verschillende afdelingen, waarbij 62 procent van de nieuwe hoogleraren die in de afgelopen vier jaar werden aangenomen vrouwen waren. Een succes dat de afgelopen maanden ook uitgebreid in het nieuws kwam.
Interne verandering is nodig
Heynen-Behnke benadrukte dat de lage vertegenwoordiging van vrouwen in de academische wereld niet te wijten is aan een gebrek aan gekwalificeerde vrouwelijke onderzoekers, maar aan de noodzaak voor instellingen om te veranderen.
Poorthuis vult aan dat als je wordt aangenomen omdat je een vrouw bent, dit duidt op tekortkomingen in de selectie- en promotieprocedures en niet op je eigen kwaliteit als kandidaat. Om een omgeving te creëren waarin vrouwen zich gewaardeerd en gesteund voelen, moeten academische instellingen hun interne praktijken opnieuw evalueren, niet alleen om vrouwen aan te nemen, maar ook om hen te behouden en te promoveren, zodat er op elk niveau genderbalans is.
Zowel Heynen-Behnke als Poorthuis benadrukten de noodzaak om wervingsstrategieën te heroverwegen om genderongelijkwaardigheid in de academische wereld effectief aan te pakken.
Het succes van het programma aan de TU Eindhoven laat zien hoe ambitieus beleid snelle veranderingen teweeg kan brengen, maar om deze resultaten te behouden zijn voortdurende institutionele inzet en structurele aanpassingen nodig. Gendergelijkwaardigheid kan niet alleen worden bereikt met oppervlakkige maatregelen; structurele wijzigingen zijn nodig.
Meer informatie
Wil je meer weten over dit thema? Bekijk dan de link van LNVH met publicaties gerelateerd over het thema List of publications for Lunch Lecture NWO Institutes | October 1st. - LNVH.
Dit jaar zijn de NWO-instituten voor het eerst meegenomen in de jaarlijkse LNVH-monitor.
Wil je meer weten over Diversiteit, Inclusie en Gelijkwaardigheid bij NWO-I en welke activiteiten er binnen dit thema in onze organisatie worden georganiseerd? Kijk dan eens op de DIG-themapagina op de NWO-I-website. Ook kun je contact opnemen met DIG-adviseur Judith Kreukels.
Tekst: Judith Kreukels
Nieuwsbrief Inside NWO-I, december 2024
Op de NWO-I website vind je het archief van de nieuwsbrief Inside NWO-I.