Zoom-concerten en thuispromoties: lockdown leidt tot creatieve oplossingen
Astronomen videobellen graag vanuit het heelal. PhD’s van NIOZ en SRON promoveren gewoon vanuit hun eigen huis. Bij Nikhef luisteren ze via Zoom naar piano- en klarinetconcerten. DIFFER, NIOZ en SRON doneerden mondkapjes en handschoenen aan de zorg. De NWO-instituten zijn dan wel grotendeels gesloten, het onderzoek gaat door en via creatieve methodes ook het inhoudelijke én informele contact.
AMOLF Amsterdam
- AMOLF is op beperkte schaal open. Kritische experimenten lopen door dankzij de technici en de BHV’ers en anderen die steeds bij toerbeurt aanwezig zijn. De meeste onderzoekers en ondersteunende afdelingen werken vanuit huis. Alle overleggen en het wekelijkse colloquium gaan inmiddels online gewoon door.
- Naast een dagelijkse, zakelijke update per e-mail door de instituutsmanager heeft directeur Huib Bakker de wekelijkse donderdagmededelingen omgezet in een blog. Hierin vertelt hij het verhaal van AMOLF zoals het nu is, met foto’s en verhalen van de mensen die thuis of op het instituut aan het werk zijn.
- Ook is een buddysysteem opgezet dat (nieuwe) buitenlandse onderzoekers koppelt aan medewerkers die hun weg in Nederland al gevonden hebben. En met dagelijkse online koffiepauzes in de groepen blijven alle medewerkers ‘in beeld’.
ARCNL Amsterdam
- Na twee weken compleet gesloten te zijn geweest, is ARCNL op 6 april weer beperkt opengegaan, speciaal voor die junioronderzoekers die inmiddels dringend verlegen zitten om experimentele resultaten. Om dit veilig voor elkaar te krijgen, wordt er telkens maar een handjevol medewerkers uitgenodigd volgens een strikt toegangsschema. Daarbij zorgt ARCNL er ook voor dat er te allen (werk)tijde minimaal twee BHV’ers aanwezig zijn en een lid van het management team.
- Vele bijeenkomsten, gesprekjes en vergaderingen verlopen nu via Zoom en Slack, waaronder het instituutscolloquium en twee keer per week een gezamenlijke koffiepauze. Op 16 en 17 april kwam zelfs het Scientific Advisory Committee (SAC) virtueel naar Amsterdam, compleet met moderator, plenaire vergaderingen, break-out sessies en een virtuele rondleiding door de labs.
ASTRON Dwingeloo
- Het instituut is gesloten. Alleen van ICT is er elke dag iemand aanwezig. De overige medewerkers werken thuis en ze houden contact met elkaar in een Slack-groep en via Zoom-meetings. Via Daily Images geven ze elkaar inkijkjes in het ‘thuiswerk’.
- De astronomen overleggen wekelijks met elkaar over het wetenschappelijk onderzoek dat ze doen en andere zaken. Dat doen ze bij voorkeur in hogere sferen: op de videoachtergrond zijn niet alleen de gebruikelijke zolders en plafonds te zien, ook virtuele telescopen en beelden uit het heelal.
- De instrumentmakers kunnen niet meer bij hun grote machines, maar zijn nu bezig met het maken van prototypes met een 3D-printer en dat gaat vanuit huis. (Foto's)
CWI Amsterdam
- Het pand van CWI is gesloten en bijna alle CWI-medewerkers werken vanaf huis. De afgelopen periode kregen de CWI'ers nog wel de kans om (kantoor)spullen op te halen, zodat ze zoveel mogelijk arbo proof thuis aan de slag kunnen. De medewerkers kunnen redelijk goed vanaf huis werken, omdat CWI relatief weinig infrastructuur in de vorm van experimenten/opstellingen heeft.
- In deze coronacrisis heeft CWI de kans gepakt om een nieuwe expertisegroep met CWI-onderzoekers op te richten. Zij willen hun tools en expertise binnen de wiskunde en informatica inzetten tijdens deze coronacrisis, maar vooral ook ná de crisis. Wat gebeurt er als er een tweede besmettingsgolf komt, en kan informatica dan bijvoorbeeld een bijdrage leveren aan het kaart brengen van hoe de besmettingen in de eerste golf zijn verlopen? De groep is aangesloten bij een bredere kennisgroep, waar ook het RIVM onderdeel van uitmaakt. Recent spraken ze over hun plannen op Radio 1 tijdens 'Dit was de dag'.
- Directeur Jos Baeten sprak iedereen toe tijdens een organisatie-brede Zoom-meeting, als alternatief voor zijn maandpraatje. Eerder stuurde hij al een videoboodschap rond om medewerkers te bedanken en te steunen. Hij besprak daarin de zorg welke impact de crisis zal hebben op het wetenschappelijk proces op lange termijn: wetenschap gaat immers om ontmoeten, ideeën uitwisselen, en in de huidige situatie met afstand tussen de collega’s verdwijnt de dagelijkse serendipiteit. De CWI'ers worden dan ook zeer aangemoedigd om tijdens deze situatie zo goed mogelijk onderling contact te houden.
DIFFER Eindhoven
- DIFFER, gelegen in het Brabantse corona-epicentrum, was één van de eerste instituten die dichtging, tegelijk met de TU/e-campus. Medewerkers houden contact met elkaar via Skype for Business, krijgen wekelijkse updates per mail over de geldende maatregelen, en zien elkaar nu elke twee weken voor een update van de directeur over nieuws uit het instituut. Een kersverse informele nieuwsbrief helpt medewerkers nu ook ‘de lente door’.
- Directeur Richard van de Sanden liet al snel zien hoe zijn werkplek en dagelijkse werkzaamheden eruit zien. Met zijn monitor op twee boeken van Umberto Eco komt hij er bijvoorbeeld openlijk achter dat veel zaken die voorheen onmogelijk leken, nu wel degelijk blijken te kunnen, zoals bepaalde vergaderingen. Zelf geeft hij binnenkort zijn eerste keynote-op-afstand. Maar, aldus de directeur, de dagelijkse koffieautomaat- en wandelganggesprekken blijven een gemis. Wel is er inmiddels 's ochtends en 's middags een gezamenlijke virtuele koffie- en theepauze.
- PhD’s verplaatsten hun borrels vlot naar virtuele sferen. Hun eerste ‘beer-o-clock’ kende meteen elf deelnemers.
- DIFFER laat zich inspireren door hoe andere instituten deze periode doorkomen en informeert zijn medewerkers erover. Dat leverde al meteen inspiratie op om een virtuele pub quiz te organiseren.
- DIFFER droeg een steentje bij aan de maatschappelijke behoefte door de voorraad van beschermingsmiddelen te doneren aan het Rode Kruis voor verdeling onder de zorgverleners: in totaal 13 mondkapjes, 10 veiligheidsbrillen, 56 wegwerpoveralls en 1200 latex handschoenen.
Nikhef Amsterdam
- Nikhef organiseerde in de virtuele huiskamer van het instituut op Zoom lunchconcerten door medewerkers vanuit huis. Woensdag 1 april speelde PhD Bouke Jisse Jung van de KM3NeT-groep zijn favoriete pianostukken van onder meer Bach en Glass en leidde die ook zelf in. Ongeveer zestig mensen luisterden vanuit huis mee.
- Op 8 april speelde staf-fysicus Peter Kluit (ATLAS) op klarinet een keuze uit 17e eeuwse Venetiaanse muziek en vertelde onderweg een en ander over klassieke instrumenten, de San Marco en Monteverdi. Op de achtergrond was het San Marcoplein te zien. Het sfeervolle lunchconcert had ongeveer vijftig kijkers. Er volgen nieuwe online muzieklunches in de Nikhef Zoom-room.
- Nikhef organiseert ook een reeks lunchpraatjes van wetenschappers van binnen en buiten Nikhef. Het instituut vierde op die manier bijvoorbeeld toch het tienjarige bestaan van de Large Hadron Collider op CERN, de versneller waarmee het higgsdeeltje is ontdekt. CERN-versnellerhoofd Rende Steerenberg vertelde een uur lang over het runnen van de grootste deeltjesbotser ter wereld.
NIOZ Texel/Yerseke
- Wat gebeurt er als je noodgedwongen vanaf huis moet promoveren op nota bene het onderwerp virussen? Nou, je krijgt in ieder geval veel aandacht, kan Jennifer Welsh bevestigen. Van Nature en Science magazine tot aan La Republica in Peru en het Australian Food News. Op 30 maart verdedigde Jennifer Welsh haar proefschrift aan de VU, maar letterlijk gezien aan huis - op Texel. Alleen haar vriend, toevallig ook paranimf, was bij haar. ‘Formele kleding was nog steeds vereist, dat hielp me om het een belangrijk en officieel gevoel te geven.’ Welsh bemerkte wel een paar eigenaardigheden die gepaard gaan met het online verdedigen. ‘Je krijgt een kijkje in het persoonlijke leven van mensen, je ziet hun huis op de video-achtergrond. Ik probeerde me daar niet te door laten afleiden. Ik denk dat verdedigen vanuit huis minder stressvol is, maar het is niet fijn om een belangrijk hoofdstuk in je leven af te sluiten zonder dat je vrienden en familie daarbij aanwezig zijn.’
- Alle beetjes helpen: NIOZ inventariseerde welke lab materialen geschikt zijn voor de strijd tegen het virus. Het instituut stuurde twaalf dozen naar het landelijke verzamelpunt van het Rode Kruis, met: 15.000 lab handschoenen (latex & nitrile, verschillende maten), 30 mondkapjes (steriel & niet-steriel), 70 wegwerp lab jassen, 300 plastic wegwerpsloffen en 5 veiligheidsbrillen.
NSCR Amsterdam
- NSCR is gevestigd op de campus van de Vrije Universiteit Amsterdam en is beperkt geopend. Per dag mogen er maximaal drie medewerkers in het kantoor zijn, zodat zij aan dossiers kunnen werken die het NSCR niet mogen verlaten, zoals privacygevoelige informatie als camerabeelden.
- Het NSCR streeft ernaar om het gewone werk en het contact tussen de collega's zo 'gewoon' mogelijk door te laten gaan. Zo treffen de NSCR-collega's elkaar normaal gesproken op maandagochtend tijdens een koffiepitch. Nu gebeurt dat ook, maar thuis aan de keukentafel via Zoom. Instituutsmanager Angeniet Gilessen stuurt elke dag een update rond per mail over de laatste ontwikkelingen en praktische zaken.
- Collega's nemen zelf ook initiatieven om elkaar te treffen: zo was er al een Zoom-borrel en er staat een bingo op de planning.
SRON Utrecht/Groningen
- SRON is gesloten en alleen toegankelijk voor een enkeling die essentieel onderhoud verricht. Medewerkers houden regelmatig koffiemeetings via Zoom en startten een informele nieuwsbrief met huis-tuin-en-keuken-ervaringen vanaf het (thuis)front.
- Op 3 april was wel de eerste online promotie: de promovenda zat thuis en de professoren ook.
- Ook SRON doneerde handschoenen en mondkapjes uit de cleanrooms aan de zorg.
- SRON treft intussen voorbereidingen voor het opstarten van reduced operations: het instituut blijft gesloten behalve voor een zeer kleine groep mensen (minder dan tien) die onder strenge condities essentiële (integratie)werkzaamheden voor projecten verrichten.
Nieuwsbrief Inside NWO-I, april 2020