Nieuws

Vorige week werd bekend gemaakt dat NWO zeven aanvragen voor vernieuwende wetenschappelijke apparatuur honoreert binnen het programma Investeringen in NWO-groot, met een totaal budget van 17,9 miljoen euro. Met NWO-groot financiert NWO grote wetenschappelijke faciliteiten, waarbinnen wetenschappers uit heel Nederland samenwerken, vaak ook met internationale partners. Drie toekenningen zijn voor de NWO-instituten ASTRON en Nikhef: ‘DUPLLO: Digital Upgrade for Premier LOFAR Low-band Observing’ (ASTRON), ‘Gravitational waves: the new cosmic messengers’ (Nikhef) en ‘Searching for Ultra-High-Energy Cosmic-Ray Sources using a new Detector Concept in the Pierre Auger Observatory’ (Nikhef/Radboud Universiteit). Ook is er een NWO-groot-toekenning voor de Nederlands-Belgische onderzoeksfaciliteit DUBBLE, die door NWO-I wordt beheerd: ‘New x-ray fluorescence and absorption spectroscopy capabilities for DUBBLE’.

Hoe complexer het voorwerp, des te ingewikkelder het is om op te vouwen. Een ruimtevaartuig heeft al snel vele motortjes nodig om een instrument-arm in elkaar te vouwen en mensen hebben zelfs moeite met een wegenkaart. Natuurkundigen van Universiteit Leiden, Universiteit van Amsterdam en van NWO-instituut AMOLF hebben nu een structuur ontworpen die zichzelf opvouwt in meerdere stappen.

Weekend van de Wetenschap is hèt landelijke evenement voor wetenschap en technologie! Op zaterdag 6 en zondag 7 oktober openen bedrijven, onderzoekinstituten, universiteiten en musea hun deuren. Ook een aantal NWO-instituten houden open dag in dit weekend.

Sinds 1 september heeft het High Field Magnet Laboratory HFML in Nijmegen een nieuwe directeur: prof.dr. Peter Christianen. Hij volgt prof.dr. Nigel Hussey op die vijf jaar leiding gaf aan het lab. HFML genereert de sterkste continue magneetvelden van de wereld en is een internationale open-access gebruikersfaciliteit.

Het blikveld van de Westerbork Synthese Radio Telescoop is 37 keer vergroot dankzij Apertif, een innovatief nieuw type ontvanger. Apertif, ontwikkeld door het Nederlands Instituut voor radioastronomie (NWO-instituut ASTRON), wordt vandaag, 13 september 2018, officieel geopend door Cees Bijl, gedeputeerde van de provincie Drenthe. Vandaag wordt ook het 50-jarige jubileum van de telescoop gevierd.

Behalve een miljard sterren in onze Melkweg observeert ESA's Gaia-ruimtevaartuig ook extragalactische objecten. Haar geautomatiseerde waarschuwingssysteem verwittigt astronomen wanneer Gaia een plotselinge gebeurtenis - een transient - opmerkt. Een team van astronomen van NWO-instituut SRON heeft nu ontdekt dat na een aanpassing van het waarschuwingssysteem Gaia honderden opmerkelijke transients in de kernen van sterrenstelsels kan detecteren. Ze vonden ongeveer 480 transients over een periode van ongeveer een jaar. Hun nieuwe methode wordt zo snel mogelijk in het systeem geïmplementeerd, zodat astronomen de aard van deze verschijnselen kunnen bepalen. De publicatie komt in de november-editie van MNRAS.

Veel mensen denken dat ze kunnen zien of iemand liegt. Dat geldt voor professionals en voor leken. Zelfs de politie denkt soms te kunnen zien of een verdachte liegt tijdens het verhoor. Maar uit onderzoek van het NSCR blijkt dat mensen op de verkeerde dingen letten en dat non-verbaal gedrag heel verschillend wordt geïnterpreteerd. Verreweg de meeste non-verbale gedragingen duiden niet op liegen.

In de nacht van 25 op 26 augustus is in het Canadese Timmins een ballon gelanceerd naar 37 kilometer hoogte met aan boord Nederlandse technologie om in de toekomst exoplaneten direct in beeld te krijgen. De zogeheten coronagraaf maakt deel uit van het sterrenkundige HiCIBaS-instrument. De testmissie had een lanceervenster van drie weken en kon aan het einde van deze periode eindelijk vliegen, na aanhoudende harde wind.

Biologische klokken reageren verschillend op lichtfluctuaties

Wie ooit een jetlag heeft gehad, kent de kracht van de biologische klok. Alle organismen, van mensen tot de kleinste bacteriën, hebben een ingebouwd systeem dat ze vertelt of het tijd is om te rusten of juist actief te worden. De meeste biologische klokken 'tikken' autonoom, maar sommige bacteriën zijn afhankelijk van licht om dagelijks hun klok gelijk te laten lopen. Onderzoekers van AMOLF en de Universiteit van Michigan hebben nu met wiskundige berekeningen aangetoond dat een autonome klok veel minder last heeft van ruis, zoals fluctuaties in het zonlicht door wolken. De resultaten van het onderzoek verschenen online op 14 augustus 2018 in het wetenschappelijke tijdschrift Physical Review Letters.