Nieuws

Het Bestuur van het domein Exacte en Natuurwetenschappen (ENW) van NWO heeft vijf aanvragen in de Natuurkunde Projectruimte gehonoreerd. De Projectruimte maakt kleinschalige projecten mogelijk voor fundamenteel natuurkundeonderzoek met een vernieuwend karakter en wetenschappelijke, industriële of maatschappelijke urgentie.

Julia Cramer is de winnaar van de Minerva-Prijs 2017 van NWO. Cramer ontvangt de prijs voor haar onderzoek op het gebied van quantumwetenschap en -technologie. Elke twee jaar bekroont het NWO-domein Exacte en Natuurwetenschappen de beste natuurkundige publicatie van een vrouwelijke onderzoeker met de Minerva-Prijs. De commissie is erg onder de indruk van de kwaliteit van Cramers artikel dat in 2016 in Nature Communications onder haar leiding verscheen. Daarin toont zij met haar collega's aan dat bescherming van bepaalde quantumtoestanden tegen fouten mogelijk is. Cramer ontvangt de prijs tijdens het jaarlijkse congres Physics@Veldhoven in januari.

Om met behulp van Elektrochemische Conversie & Materialen (ECCM) de transitie naar een duurzaam energie- en grondstofsysteem te versnellen is een nationale meerjarige aanpak nodig. Dat staat in het advies dat de topsector-boegbeelden Manon Janssen (Energie), Amandus Lundqvist (HTSM) en Emmo Meijer (Chemie) en commissievoorzitter Richard van de Sanden gezamenlijk aanboden aan directeuren-generaal Bertholt Leeftink en Sandor Gaastra van het ministerie van Economische Zaken. De commissie komt met aanbevelingen ten aanzien van governance, regelgeving, onderwijs en onderzoek & ontwikkeling en adviseert bovenal een nationale aanpak in de vorm van een meerjarig publiek-privaat programma. Het rapport is te lezen via www.co2neutraalin2050.nl.

Een internationaal team onderzoekers van TU Eindhoven, QuTech, TU Delft en de Universiteit van Californië – Santa Barbara presenteert vandaag in Nature een geavanceerde quantumchip om het definitieve bewijs voor de mysterieuze Majorana-deeltjes te kunnen leveren, de in 2012 voor het eerst aangetoonde deeltjes die tegelijk hun eigen antideeltje zijn. De chip, die bestaat uit netwerken van ultradunne nanodraden in de vorm van ‘hashtags’, bezit alle kwaliteiten om Majorana-deeltjes van plek te laten verwisselen. Dat wordt gezien als de smoking gun én een cruciale stap om ze als bouwsteen van toekomstige quantumcomputers te gebruiken.

Nieuwe types zonnecellen worden doorgaans getest onder ideale weersomstandigheden. Maar zulke  testresultaten zijn niet representatief voor de daadwerkelijke opbrengst van zonnecellen op de Nederlandse daken, die zijn blootgesteld aan wolken en regen. In een publicatie in ACS Energy Letters van 22 augustus presenteren AMOLF-onderzoekers een model dat voorspelt hoe  de volgende generatie zonnecellen daadwerkelijk presteert.

Natuurkundigen van de Rijksuniversiteit Groningen onder leiding van Spinoza-laureaat professor Bart van Wees zijn er in geslaagd om elektronenspin met ongeëvenaarde efficiëntie te injecteren in grafeen. Het spin signaal nam met een factor 100 toe, waardoor het groot genoeg is voor toepassingen zoals op spin gebaseerde transistoren of logische schakeling. Het onderzoek maakt deel uit van het Europese Graphene Flagship, een project waar de Europese Unie een miljard euro in investeert. De resultaten zijn op 15 augustus 2017 gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications.

Onderzoekers van AMOLF, de Universiteit van Amsterdam en het Energieonderzoekcentrum Nederland (ECN) hebben een technologie ontwikkeld waarmee een zonnepaneel van een heldere groene kleur kan worden voorzien en het rendement grotendeels intact blijft. Door silicium nanodeeltjes die een deel van het zonlicht verstrooien toe te passen in het glas van een zonnepaneel, ontstaat een groene kleur die zichtbaar is over een breed hoekbereik. De stroom in de zonnecel wordt slechts met tien procent verlaagd. Het realiseren van gekleurde zonnepanelen is een belangrijke stap naar de integratie van zonnepanelen in de gebouwde omgeving en het landschap. Het onderzoek is op 15 augustus 2017 online verschenen in het tijdschrift Applied Physics Letters.

Een dunne dampwolk boven een laag vloeibaar metaal is misschien de oplossing om reactorwanden van toekomstige kernfusie-centrales te beschermen tegen extreme hitte. In Nature Communications laten promovendus Stein van Eden en collega's van DIFFER en de Universiteit van Gent zien, hoe zo'n dampwolk de energie van de fusiereactor kan opvangen en verdunnen voor die de onderliggende wand raakt. Het onderzoek laat zien dat vloeibare metalen wanden een veelbelovend concept zijn voor toekomstige energiecentrales op basis van kernfusie.