Een eerste stap naar de implementatie van het Klimaatonderzoek Initiatief Nederland (KIN)

Om te bespreken hoe het KIN gerealiseerd zou kunnen worden en waar allemaal rekening mee gehouden dient te worden, volgens de geïnteresseerde aanwezigen.

Doel van het Klimaatonderzoek Initiatief Nederland (KIN) is de benodigde kennis op te doen voor de versnelling van de transformaties die nodig zijn om in 2050 een duurzame, klimaatneutrale samenleving te realiseren. Er wordt best veel klimaatonderzoek in Nederland gedaan, maar het klimaatvraagstuk is breed en complex en vraagt naast veel specialistische kennis op een breed scala aan onderzoeksterreinen en vakgebieden ook om de integratie van deze kennis. Daarom adviseert een breed gezelschap van wetenschappers in hun dit jaar verschenen rapport, in opdracht van NWO en de KNAW, om zo snel mogelijk het KIN te realiseren. 

Feedback ophalen

De besturen van NWO en KNAW hebben intussen groen licht gegeven voor de eerste vervolgstappen naar die realisatie. Een kleine, maar belangrijke, tussenstap hierin is de bijeenkomst op de regenachtige dinsdag in het Trippenhuis om feedback te krijgen van wetenschappers, bestuurders en vertegenwoordigers van maatschappelijke partners die actief zijn in het klimaat(gerelateerde) onderzoek. Om het KIN succesvol te kunnen realiseren, is hun input onmisbaar.

Terwijl buiten het dreigende gedonder het onheilspellende karakter van de complexe klimaatproblematiek symboliseert, is de stemming binnen overwegend optimistisch. De aanwezigen hoeven niet overtuigd te worden van de noodzaak of het doel van het KIN en zijn enthousiast over het idee. Wel zijn er vragen over de uitvoering en de governance, punten die ook de initiatiefnemers zich realiseren.

Jan de Boer, verantwoordelijk voor het KIN in de raad van bestuur van NWO, tijdens de opening: "We weten nog niet precies hoe het KIN er uiteindelijk uit gaat zien. Het is een nieuw initiatief met een radicaal andere aanpak, die ook echt een andere manier van werken vraagt van de wetenschappers zelf. Maar ook al zijn er nog veel vragen en onduidelijkheden. Wat wel duidelijk is, is dat we geen tijd hebben om te wachten, we weten dat we nu aan de slag moeten. Dat betekent dat we moeten accepteren dat we in dit proces ook fouten zullen maken en daarvan gaan leren hoe we het vervolgens beter kunnen doen".

Na een plenaire sessie met meer uitleg over het KIN door de betrokkenen volgen verschillende deelsessies, uiteenlopend van sessies over het KIN-Programma, -Pact en -Centrum, de drie sporen waarlangs het KIN wil werken, tot over de internationale component. De betrokkenheid van de aanwezigen blijkt groot en er worden veel suggesties en ideeën gedaan, die allemaal zijn gebundeld om in het oog te houden in het vervolgtraject.

 Verdergaande samenwerking

Een van de belangrijke aandachtspunten van de dag is de vernieuwende aanpak die het KIN beoogt. Het idee is dat onderzoekers veel beter gaan samenwerken om de missie naar een klimaatneutrale samenleving te realiseren, in plaats van te concurreren voor financiering. Wetenschappers werken weliswaar aan onderdelen van het klimaatprobleem, maar de samenhang ontbreekt soms, terwijl juist integrale oplossingen nodig zijn. Daarbij gaat het ook nog eens om wetenschappelijk onderzoek dat samen met de praktijk wordt ontwikkeld en uitgevoerd.

De vernieuwing behelst dus echt verdergaande samenwerking: over traditionele barrières van vakgebieden, instellingen en benaderingen heen, en ook nog eens met de praktijk, maatschappij en beleidsmakers. Het is begrijpelijk dat dit punt onder de aanwezigen leeft, omdat er nog veel onduidelijkheden zijn. Van zorgen over of alle disciplines zich voldoende vertegenwoordigd voelen tot het te academische karakter van het KIN.

"We nemen alle zorgen en vragen die leven mee in het vervolgtraject," vat Michiel van den Hout (onlangs benoemd kwartiermaker voor het KIN namens NWO en KNAW) de opbrengst van de dag samen. "Dat betekent dat we meer zullen uitleggen en de dialoog blijven aangaan, maar ook dat we snel aan de slag gaan om te laten zien hoe het KIN zal werken met een aantal pilotprojecten. De bedoeling is dat de eerste pilotprojecten begin volgend jaar al van start gaan. Dan kunnen we laten zien hoe het KIN gaat werken en wat het kan toevoegen. En hoe we met wetenschap nog beter kunnen bijdragen aan de hoognodige veranderingen in ons maatschappelijke systeem die nodig zijn voor een duurzame toekomst."

Rapport Taskforce Klimaatonderzoek

Het volledige rapport en meer informatie over het Klimaatonderzoek Initiatief Nederland (KIN) vind je op de NWO-website.  

Bron: NWO