Evaluatie: NWO-instituten behoren tot de wereldtop
De negen NWO-instituten zijn eind 2023 door commissies van internationale onafhankelijke experts geëvalueerd en als excellent beoordeeld. Het wetenschappelijk onderzoek dat zij verrichten is van absolute topkwaliteit.
Strategy Evalution Protocol (SEP)
Elke zes jaar worden de NWO-instituten geëvalueerd. Dit gebeurt aan de hand van het Strategy Evaluation Protocol (SEP), dat door NWO, KNAW en UNL in het leven is geroepen om evaluaties van onderzoeksgroepen en instituten een goede basis te geven. De SEP-evaluatie van de NWO-instituten vond in de tweede helft van 2023 plaats.
"Het is ontzettend fijn dat de internationale experts van evaluatiecommissie hetzelfde zien als wij: dat onze instituten tot de wereldtop behoren", zegt Marcel Levi, voorzitter van de raad van bestuur van NWO en het stichtingsbestuur van NWO-I, waar de instituten onder vallen.
"De instituten worden onder meer geroemd om hun grensverleggende onderzoek, de toegang die zij hun wetenschappelijk veld bieden tot grote (inter)nationale consortia of infrastructuren en het samenbrengen van het veld. Het hele NWO-bestuur is dan ook ontzettend trots. Het is duidelijk dat onze instituten een onmisbare schakel zijn in landschap van wetenschappelijk onderzoek in Nederland."
Evaluatiethema's en -proces
Voor elk van de instituten is een aparte evaluatiecommissie ingesteld, bestaande uit zes onafhankelijke wetenschappelijke of maatschappelijke experts. In de evaluatie was aandacht voor de wetenschappelijke kwaliteit, de maatschappelijke relevantie en de toekomstbestendigheid van de instituten. Ook is er deze keer in het bijzonder gekeken naar het promovendibeleid en de onderzoekscultuur.
De instituten hebben allereerst een zelfevaluatie uitgevoerd over de afgelopen zes jaar en een strategisch plan opgeleverd voor de komende zes jaar. Vervolgens vond een site visit van de evaluatiecommissie plaats. Zij leverden daarna een rapport op met aanbevelingen, waar de instituten vervolgens weer op konden reageren. Op 22 mei stelde de raad van bestuur van NWO de evaluatie vast.
Aanbevelingen uit het rapport
De commissies zijn kritisch te werk gegaan. Dat betekent niet alleen maar lofzang: elk instituut krijgt aanbevelingen voor de toekomst mee. Verschillende van die aanbevelingen komen in meer of mindere mate terug bij meer dan één instituut.
Een voorbeeld van een overkoepelende aanbeveling is het verbeteren van mentoringprogramma's voor promovendi en postdocs. Niet alleen om hen te ondersteunen bij hun carrière binnen het instituut, maar vooral ook te ondersteunen bij het vervolgen van hun loopbaan.
Daarnaast kwam bij bijna alle evaluaties naar voren dat promovendi graag meer duidelijkheid hebben in de verwachtingen van het instituut, NWO-I en de universiteit waarbij zij promoveren. De begeleiding kan dus beter. NWO-I heeft direct na de evaluatie de extra eerste stap hierin gezet door het oprichten van een PhD-council.
Ook de aanbeveling voor het verder verbeteren van de onderzoekscultuur komt bij meerdere instituten terug als een aandachtspunt. De afgelopen jaren hebben de instituten grote stappen gezet als het gaat om diversiteit, maar verdere verbetering is nog steeds nodig. Er moet vooral aandacht worden besteed aan het verder verbeteren van de leiderschapskwaliteiten van de leidinggevenden in de organisatie. Hiertoe behoort bijvoorbeeld ook het optimaliseren van de sociale veiligheid.
Werk maken van verdere verbetering
Het bestuur ziet de aanbevelingen voortkomen uit maatschappelijke ontwikkelingen. Marcel Levi: "Grote organisaties veranderen niet van de ene op de andere dag. De NWO-instituten springen heel goed in op de beweging van de maatschappij en hechten daar belang aan. Feit is alleen dat grote organisaties niet van de ene op de andere dag kunnen veranderen. De aanbevelingen laten zien dat we op de goede weg zijn. Ik zie het als een aanmoediging om werk te maken van verbetering op deze thema’s".
Vervolg van de evaluatie
De evaluaties van de instituten zijn een belangrijk ijkpunt voor de instituten en hun strategie en inzet voor de komende zes jaar. Het bestuur van NWO en NWO-I vraagt in opvolging van de evaluatie de instituten met regelmaat naar de stand van zaken rondom de aanbevelingen en verleent actief steun bij de uitvoering van de nodige acties. Eind 2029 staat een nieuwe SEP-evaluatie op het programma.
Meer informatie en de evaluatierapporten
Meer informatie en de evaluatierapporten, ook die van de afgelopen jaren, vind je op de NWO-website.