Ilse Aben wint Stevinpremie voor opsporen grote methaanlekken met TROPOMI
Dit jaar kent NWO een van de twee Stevinpremies toe aan Prof. Ilse Aben (SRON/VU) voor de maatschappelijke impact die ze behaalt met het Nederlandse ruimte-instrument TROPOMI. Op SRON (onderdeel van NWO-I) leidt Aben het TROPOMI-team dat elke week een wereldkaart publiceert van grote methaanlekken. Deze lekken hebben samen een klimaatimpact die twee keer zo groot is als de totale broeikasgasuitstoot van heel Nederland. Projecten van onder meer de Verenigde Naties en de Europese Unie gebruiken deze data om de lekken via diplomatieke weg te dichten. De Stevinpremie is de hoogste Nederlandse onderscheiding voor kennisbenutting voor de samenleving en bedraagt 1,5 miljoen euro voor onderzoek.
TROPOMI
TROPOMI staat voor TROPOspheric Monitoring Instrument. Het is een geavanceerd satellietinstrument voor klimaat- en luchtkwaliteitsonderzoek dat in Nederland is ontwikkeld. Het werd in oktober 2017 gelanceerd aan boord van de Europese Sentinel-5 Precursor-satelliet.
TROPOMI scant permanent de aarde op onder andere methaanlekken. Het meetinstrument meet concentraties van broeikasgassen en luchtvervuiling tot op stadsniveau. Aben en haar team zetten de verzamelde data met behulp van algoritmes om in informatie over methaanlekken, maar bijvoorbeeld ook over de uitstoot van de schadelijke stof koolmonoxide.
VN-programma's
Abens werk speelt een centrale rol in verschillende VN-programma's die gericht zijn op het wereldwijd terugdringen van methaanemissies. Aben maakt tevens impact door actief het contact met publiek en beleidsmakers te zoeken. Ze verschijnt geregeld in de media - van het NOS Journaal tot de New York Times - om het belang van methaanreductie onder de aandacht te brengen. Ook was ze spreker op verschillende COP-klimaattoppen.
Uitreiking op 14 oktober 2025
"Nederland bokst boven zijn gewicht in het wereldwijde werk aan satellietgestuurde broeikasgasdetectie en dat is grotendeels dankzij het werk van Ilse Aben", oordeelt de Stevin-selectiecommissie.
Naast llse Aben ontvangt ook Ingrid Robeyns een Stevinpremie.
De feestelijke uitreiking van de Spinoza- en Stevinpremies vindt plaats op dinsdag 14 oktober in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. De laureaten ontvangen dan officieel de beeldjes van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.